تشخیص سنگ یشم اصل در خانه.سنگ یشم (Jade) از دیرباز بهعنوان یکی از ارزشمندترین و مقدسترین سنگهای زینتی شناخته میشود. این سنگ در دو نوع اصلی یشمیت (Jadeite) و نفریت (Nephrite) وجود دارد و در صنایع جواهرسازی، تزیینات و حتی طب سنتی کاربرد گستردهای دارد. بهدلیل ارزش بالا و محبوبیت این سنگ، نمونههای تقلبی و مصنوعی زیادی وارد بازار شده است. بنابراین آشنایی با روشهای دقیق تشخیص یشم اصل در خانه اهمیت زیادی دارد تا بتوانید با اطمینان خرید کنید و از پرداخت هزینه اضافه برای نمونههای جعلی جلوگیری نمایید.
ویژگیهای کلیدی یشم اصل
-
سختی: یشم در مقیاس موس سختی حدود ۶ تا ۷ دارد، درحالیکه سنگهای شیشهای یا پلاستیکی سختی بسیار کمتری دارند.
-
بافت: یشم اصل دارای بافت فیبری و رشتهای است که با ذرهبین یا نور قابل مشاهده است.
-
وزن: به دلیل تراکم بالا، نسبت به نمونههای شیشهای یا پلاستیکی هماندازه سنگینتر است.
-
درخشش: یشم اصل درخشش شیشهای تا روغنی دارد.
روشهای تشخیص یشم اصل در خانه
۱. تست دما (روش لمسی)
یشم اصل همیشه هنگام لمس، خنکتر از محیط اطراف است. حتی اگر چند دقیقه در دست نگه دارید، دیرتر از سایر مواد گرم میشود. این ویژگی بهدلیل ظرفیت حرارتی بالا و تراکم سنگ است.
۲. بررسی با نور
یک چراغقوه LED را به سنگ بتابانید.
-
یشم اصل دارای الیاف و رگههای طبیعی نامنظم است.
-
یشم تقلبی معمولاً کاملاً شفاف یا دارای رنگ یکنواخت غیرطبیعی است.
۳. تست ضربه یا صدا
دو قطعه یشم را بهآرامی به هم بزنید:
-
یشم اصل صدایی شفاف، زنگدار و طنیندار تولید میکند.
-
نمونههای شیشهای یا پلاستیکی صدایی کدر و کوتاه دارند.
۴. استفاده از ذرهبین یا لوپ
زیر ذرهبین، یشم اصل دارای بافت رشتهای و دانههای بلوری است. اما در نمونههای مصنوعی، معمولاً حبابهای ریز هوا یا سطحی بیش از حد صاف و یکنواخت مشاهده میشود.
۵. تست خشپذیری
با یک تیغ یا سوزن روی سطح یشم بکشید. یشم اصل بهراحتی خش برنمیدارد (بهدلیل سختی بالا). درحالیکه نمونههای شیشهای یا پلاستیکی خیلی سریع خط میافتند.
۶. تست وزن
یشم اصل بهطور محسوسی سنگینتر از نمونههای مصنوعی است. کافی است آن را در دست مقایسه کنید تا متوجه تفاوت شوید.

اشتباهات رایج در تشخیص یشم اصل در خانه
-
اعتماد به رنگ: بسیاری فکر میکنند یشم سبز تیره همیشه اصل است؛ درحالیکه نمونههای مصنوعی نیز با همین رنگ ساخته میشوند.
-
قیمت پایین: یشم اصل بهندرت ارزان است. اگر با قیمت خیلی پایین عرضه شود، احتمالاً تقلبی است.
-
بافت بیش از حد یکنواخت: در سنگهای طبیعی همیشه ناهمگونیهای ریز وجود دارد.
چه زمانی به آزمایشگاه مراجعه کنیم؟
روشهای خانگی میتوانند تا حدود زیادی اصل بودن یشم را مشخص کنند، اما اگر سنگ ارزش بالایی دارد یا قصد خرید نمونه گرانقیمت را دارید، بهتر است از روشهای تخصصی مانند:
-
اسپکتروسکوپی
-
رفرکتومتر (ضریب شکست نور)
-
تست UV و IR
استفاده کنید که در آزمایشگاههای گوهرشناسی انجام میشوند.
سوالات متداول
آیا همه یشمها سبز هستند؟
خیر؛ یشم میتواند سفید، زرد، صورتی، بنفش و حتی مشکی هم باشد.
چطور بفهمیم یشم رنگ شده است؟
سنگهای رنگشده معمولاً رنگی غیرطبیعی و یکنواخت دارند. تست نور میتواند تفاوتها را مشخص کند.
آیا یشم اصل روی پوست اثر خاصی دارد؟
در باور سنتی، یشم اصل خاصیت آرامبخشی دارد، اما این موضوع بیشتر به اعتقادات برمیگردد تا علم.
جمعبندی
تشخیص یشم اصل در خانه با استفاده از تست دما، وزن، بافت و نور امکانپذیر است. این روشها برای بررسیهای اولیه کافی هستند، اما در مورد سنگهای ارزشمند، مراجعه به آزمایشگاه بهترین راهکار است. با رعایت این نکات میتوانید از خرید یشم تقلبی جلوگیری کنید و مطمئن شوید سرمایهگذاری شما روی سنگی اصل و باارزش است.
